Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) αποτελεί μία από τις συχνότερες ενδοκρινολογικές διαταραχές στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και σχετίζεται με ένα φάσμα συμπτωμάτων που επηρεάζουν τη γονιμότητα, τον εμμηνορρυσιακό κύκλο και το μεταβολισμό. Πρόκειται για μια πολυπαραγοντική κατάσταση, στην οποία παρατηρείται υπερέκκριση ανδρογόνων, ασταθής ή απουσία ωορρηξίας, καθώς και πολυκυστική μορφολογία ωοθηκών στο υπερηχογράφημα. Η διάγνωση του PCOS βασίζεται στα κριτήρια του Ρότερνταμ, τα οποία απαιτούν την παρουσία τουλάχιστον δύο από τα εξής: α) ολιγοωορρηξία ή ανωορρηξία, β) κλινικά ή βιοχημικά σημεία υπερανδρογοναιμίας και γ) πολυκυστικές ωοθήκες στην υπερηχογραφική απεικόνιση.

Τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν ακανόνιστο ή σπάνιο κύκλο, αυξημένη τριχοφυΐα (ιδιαίτερα στο πρόσωπο, την πλάτη και το στήθος), ακμή, λιπαρότητα δέρματος, αύξηση βάρους ή δυσκολία απώλειας κιλών, καθώς και υπογονιμότητα λόγω έλλειψης τακτικής ωορρηξίας. Πολλές γυναίκες με PCOS εμφανίζουν αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και μεταβολικού συνδρόμου. Το υπερηχογράφημα πυέλου αποτελεί βασικό εργαλείο στη διαγνωστική προσέγγιση, καθώς επιτρέπει την απεικόνιση των ωοθηκών και την αξιολόγηση της μορφολογίας τους. Ωστόσο, η διάγνωση δε βασίζεται μόνο στην απεικόνιση αλλά και στη συνδυασμένη αξιολόγηση κλινικών και ορμονικών ευρημάτων.

Η θεραπευτική προσέγγιση του PCOS είναι εξατομικευμένη και εξαρτάται από τα συμπτώματα και τις προτεραιότητες της κάθε γυναίκας. Στις περιπτώσεις όπου το κύριο αίτημα είναι η ρύθμιση του κύκλου ή η μείωση της ανδρογοναιμίας, χορηγούνται συχνά συνδυασμένα αντισυλληπτικά δισκία ή αντιανδρογόνα. Στις γυναίκες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν, η θεραπεία επικεντρώνεται στην αποκατάσταση της ωορρηξίας, αρχικά με αλλαγές στον τρόπο ζωής (δίαιτα, απώλεια βάρους, φυσική άσκηση) και εν συνεχεία, εάν χρειαστεί, με φαρμακευτικά σκευάσματα όπως η κιτρική κλομιφαίνη ή η λετροζόλη. Σε περιπτώσεις αντίστασης στην ινσουλίνη, μπορεί να προστεθεί μετφορμίνη.

Η έγκαιρη διάγνωση και η τακτική γυναικολογική παρακολούθηση είναι κρίσιμες, τόσο για τη διαχείριση των συμπτωμάτων όσο και για την πρόληψη μακροπρόθεσμων επιπλοκών, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερπλασία του ενδομητρίου και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Σε κάθε περίπτωση, ο ρόλος του εξειδικευμένου γυναικολόγου είναι καθοριστικός για την ολιστική και εξατομικευμένη φροντίδα των γυναικών με PCOS.